Heliomare Onderwijs heeft zich opnieuw uitgevonden

Schoolleiders Jolande Brinkman en Roos Breeuwer over het kersverse koersplan

Door: Marja de Bas

Roos Breeuwer, Schoolleider Heliomare College Alkmaar

Bij Heliomare Onderwijs is afgelopen twee jaar veel tijd en aandacht besteed om de kwaliteit van het onderwijs en de ondersteuning te verbeteren en te borgen. Onderdeel van het kwaliteitszorgsysteem is het uitzetten van koers voor de komende vier jaar. Met de nieuwe bovenschoolse directeur Mariëlle Moll als motor, resulteerde dit onlangs in een Koersplan. Schoolleiders Jolande Brinkman en Roos Breeuwer vertellen enthousiast over de plannen.

Wat is er nieuw aan dit plan?

Roos: “Wat ik mooi vind, is dat we van het bestuur de gelegenheid kregen een plan specifiek voor Heliomare Onderwijs te maken, met als fundament de visie en missie van Heliomare. Het nieuwe is dat het is gebouwd vanuit de dialoog met al onze partners: ouders, leerlingen, medewerkers, schoolleiders en in- en externe samenwerkingspartners. De gestelde ambities zijn met hen getoetst en aangescherpt vanuit de behoeften die zij hebben. Het koersplan Heliomare Onderwijs dient ter inspiratie voor de schoolplannen 2021-2025 per locatie. We sluiten daarbij naadloos aan op onze werkwijze van ‘opbrengstgericht werken. En die plannen geven medewerkers richting, waar ook behoefte aan is.”

Wat hebben jullie ervan geleerd?

Jolande: “Allereerst dat we met de juiste partners aan tafel zaten.” Roos vervolgt: “En we hebben meer dan ooit van buiten naar binnen gekeken. En een mooie bijkomstigheid is, dat door de betrokkenheid van de samenwerkingsverbanden* zij nog beter weten wat Heliomare Onderwijs voor leerlingen kan betekenen. Al met al was het een dynamisch proces waar de vaart goed in zat.”

*Samenwerkingsverband: Om ervoor te zorgen dat er voor alle leerlingen passend onderwijs is, werken scholen samen in een samenwerkingsverband passend onderwijs. Alle scholen zijn hier verplicht bij aangesloten.

Jolande Brinkman, Schoolleider Heliomare De Alk

“Kunnen wij leerlingen datgene bieden waardoor zij zo optimaal mogelijk kunnen groeien en bloeien en sterk worden om een volgende stap te kunnen zetten?”

De drie ambities van Heliomare Onderwijs

Ambitie 1 - Toekomstbestendig en innovatief onderwijs

Jolande: We zien dat leerlingen in een complexe omgeving opgroeien. Zij worden van jongs af aan met enorm veel geconfronteerd. Dat zorgt bij hen in toenemende mate voor problemen, vooral mentaal en emotioneel. Dat is van invloed op hun ontwikkeling en uiteindelijk ook op hoe zij later zo succesvol mogelijk kunnen deelnemen aan de samenleving. Binnen het onderwijs moeten we daar rekening mee houden, anders vallen leerlingen uit. We overvragen leerlingen al heel snel. We moeten meer naar het welbevinden van een leerling kijken, alvorens die tot leren kan komen. Dat vraagt een andere blik, ook van leerkrachten.” Roos vult aan: “Het vraagt ook anders kijken naar hoe ons onderwijs is ingericht. Sluit de huidige onderwijssetting aan bij de talenten en behoeften van onze leerlingen? Kunnen wij ze datgene bieden waardoor zij zo optimaal mogelijk kunnen groeien en bloeien en sterk worden om een volgende stap te kunnen zetten? Jolande: “We gaan naar een leeromgeving die niet alleen gericht is op lesstof, maar die voor elke leerling van betekenis is, gezien zijn of haar toekomstperspectief. Nog meer maatwerk en nog flexibeler. Dat betekent dat we onszelf steeds moeten afvragen waarom we een leerling iets leren en ook wanneer we daarmee stoppen.

Ambitie 2. - Een stimulerende plek om te werken

Roos: Wat voor leerlingen geldt, geldt natuurlijk ook voor onze collega’s. Ook zij moeten in een omgeving werken waar zij eigenaarschap hebben en zich kunnen ontwikkelen in hun professionele rol. Door samen te werken, met elkaar in gesprek te gaan, te reflecteren of door uitgedaagd te worden, vergroot je de betrokkenheid en komen we bij het nog beter maken van ons onderwijs. Jolande: “We gaan een aantal zaken weer oppakken, zoals personeelsbeleid en goed werkgeverschap. We gaan formuleren wat we als organisatie te bieden hebben, hoe we zorgen voor diversiteit van mensen en hoe kennis zichtbaar is voor diegenen die daarnaar op zoek zijn. En ook wat we verwachten van medewerkers; welke basiskwaliteiten een medewerker moet bezitten, waarin men kan doorgroeien. Er is daarnaast verdieping in kennis en vaardigheden nodig om in te spelen op de complexe situaties van onze leerlingen. We willen de ‘medewerkersreis’ dus veel beter faciliteren.”

Ambitie 3. Heliomare Onderwijs als voorziening en expertisecentrum

“Roos: We gaan nog meer kijken naar wat een leerling nodig heeft. Ook als wij dat op onze scholen of met onze ondersteuning niet of slechts gedeeltelijk kunnen bieden. Jolande: “En onze kennis en kunde beter inzetten om leerlingen zo lang mogelijk aan regulier onderwijs te laten deelnemen. Dat deden we al vanuit het team Passend Onderwijs Advies. Dat team verbinden we nu ook aan onze scholen, waarmee ook leerkrachten voor een klas geïnspireerd worden om buiten de eigen klas te denken en daarnaast met een blik van ‘buiten’ meegedacht kan worden met de leerkracht voor de klas. Dat is ook innovatief onderwijs.” Jolande: “Verder kunnen wij een bijdrage leveren aan inclusief onderwijs in het regulier onderwijs. Daarmee leveren we een bijdrage aan thuis nabij onderwijs én we kunnen het regulier onderwijs ondersteunen bij hun ambities om het onderwijssysteem te vernieuwen. Een ander voorbeeld is dat we kinderen met onze onderwijskennis ondersteunen om de weg naar het onderwijs (terug) te maken, of dit nu regulier of speciaal onderwijs is. De Boog is hier een mooi voorbeeld van.”

“Onze collega’s moeten in een omgeving werken waar zij eigenaarschap hebben en zich kunnen ontwikkelen in hun professionele rol.”

Wat is het onderscheidend vermogen van Heliomare Onderwijs?

Roos: “Dat is wat Heliomare als geheel aan expertise heeft vanuit revalidatie, onderwijs en arbeidsintegratie. En een integrale werk- en zienswijze waardoor wij onze leerlingen, bij wie het leren niet vanzelf, vanuit verschillende invalshoeken kunnen ondersteunen en begeleiden. “Door dat in te zetten, bieden we innovatief onderwijs”, vult Jolande aan. “Wij kunnen bijvoorbeeld revalidatie koppelen aan een leervraag. Dat is Heliomare in verbinding, zowel intern als extern.”

Wat willen jullie afsluitend nog kwijt?

“Dat Heliomare Onderwijs zich opnieuw heeft uitgevonden”, zet Jolande stellig. En Roos vervolgt: “En de organisatie staat met schoolleiders en Mariëlle Moll als bovenschoolse directeur en verbinder. Zij geeft ons als schoolleider met verstand van zaken en vanuit vertrouwen de ruimte voor ontwikkeling. We zijn nu als scholen een eenheid, met behoud van onze eigenheid. We hebben samen leren verbeteren en blijven dat doen.”