INTERVIEW
Vera
Brandsma
Door: Yvonne Molenaar
Sinds 2008 werkt Vera Brandsma als systeemtherapeut in Heliomare voor cliënten met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Zij werkte eerder als gedragskundige, onder andere in ons behandelcentrum hersenletsel in Amsterdam, het activiteitencentrum in Krommenie en daarvoor als begeleider en locatieverantwoordelijke van de Blauwe Reiger, nog voordat deze onderdeel van Heliomare werd. In die perioden bouwde zij aan haar expertise op het gebied van NAH. Vera werkt nu voor de polikliniek NAH volwassenen en Kind/Jeugd en voor Hersenz. Als er rond een cliënt met NAH moeilijkheden zijn in de thuissituatie die te maken hebben met de onderlinge omgang en communicatie met elkaar, wordt zij gevraagd om het gezin te ondersteunen met systeemtherapie.
Met welke vraagstelling ga je naar een gezin?
Vera: “Ik word bijvoorbeeld ingezet bij een gezin met een kind met NAH, omdat er binnen het gezin conflicten zijn door het moeilijk kunnen omgaan met emoties of gedragsveranderingen ten gevolge van het hersenletsel. Ik bespreek vaak als eerste met ouders het ochtendritueel van het gezin. Als er ’s morgens al problemen zijn dan legt dat de basis voor de hele dag. Gaat het moeizaam, dan kost dat veel energie en daar heeft iedereen de hele dag last van. Het kan daarom heel helpend zijn om samen met het gezin te kijken hoe het ochtendritueel beter en vooral rustiger kan verlopen. Zo is ook het avondritueel van belang. Gaat dat niet lekker, dan kan dat de nachtrust belemmeren. Na de ouders spreek ik de kinderen om te horen hoe zij vanuit hun perspectief als kinderen naar de situatie en de problemen kijken. Ik ga naar de gezinnen thuis. In hun eigen omgeving kan ik zien hoe de sfeer en cultuur is en bovendien of het voor het gezin en met name de kinderen een vertrouwde omgeving is. Volgens mij is dit de meest passende manier. Thuis moet het gebeuren. Ouders zorgen voor hun kinderen. Ik ondersteun de ouders, zodat zij mijn tips in het gezin kunnen toepassen.”
‘Iedereen moet het beter en rustiger hebben in een gezin.’
Wat zijn de tips die jij geeft?
Vera: “Dat is uiteraard afhankelijk van de gezinssituatie. Wat zijn de waarden en normen van het gezin. Cultuur is belangrijk. En gezin met een andere culturele achtergrond heeft andere waarden en normen dan een autochtoon gezin. Ik bespreek met de ouders wat zij kunnen verwachten van het gedrag van een kind met NAH. Daar hebben we in de loop van de jaren veel expertise over opgebouwd. Wat heeft het kind nodig? Hoe kunnen zij het beste een kind corrigeren of bemoedigen. Hoe kan je als ouder het beste omgaan met boosheid en verdriet? Niet alleen bij het kind met NAH, maar ook bij de ouders zelf of andere gezinsleden. Het belangrijkste is hoe de verschillende gezinsleden met elkaar en als individu het goed kunnen hebben en er voor elkaar kunnen zijn. Ik sluit aan bij wat het gezin belangrijk vindt.”
Veel gezinnen zijn ondersteund door Vera. Gezinnen die vastliepen, en handvatten hebben gekregen hoe ze verder kunnen met elkaar. Mooi om te horen dat we ook op dat vlak een helpende hand kunnen bieden.
Systeemtherapie
Een systeemtherapeut is een gezins- en relatietherapeut die zich richt op behandeling van een cliënt en zijn of haar direct betrokkenen. Als het gaat om een kind zijn daarbij de ouders en eventueel broers en zusjes belangrijk. Als het gaat om volwassenen dan zijn partner, kinderen en/of ouders direct betrokkenen. Afhankelijk van de sociale omgeving van de cliënt worden meerdere mensen betrokken bij de behandeling, bijvoorbeeld: grootouders, oppas of vrienden.