BIJZONDER VERHAAL
Een goed zittende prothese: teamwork
Door: Yvonne Molenaar
Een prothese maken is maatwerk. Je haalt een prothese niet zomaar van de plank. Alles is afhankelijk van de wensen en de mogelijkheden van de revalidant. Het is elke keer weer een uitdaging voor zowel de prothesemaker als de revalidant. De prothese van Ilse Moerkerk bijvoorbeeld, is er geen een uit het boekje. Zij heeft een prothese nodig die haar bekken, heup en been vervangt. En die is er gekomen! Een mooie samenwerking tussen de prothesemakers van Livit en Ilse ging hier aan vooraf. Cor van Velzen en Arnold van Berk zijn beiden prothesemakers van Livit en hebben een werkplaats in ons revalidatiecentrum.
Als ik naar onze afspraak ga met Ilse en Cor van Velzen, loopt Ilse met 1 kruk rondjes in de Orangerie. Nog wat onzeker, maar toch: ze loopt! Ilse: “Voor ik geopereerd werd, ben ik in Heliomare geweest om alle mogelijkheden van de revalidatie en prothese te bespreken. Mij werd toen ook gevraagd wat ik verwachtte van het leven met een prothese. Ik heb aangegeven dat ik er alles aan wilde doen om weer te kunnen wandelen met de hond, fietsen, zwemmen en autorijden. Behalve het zwemmen, ziet het er naar uit dat ik dat straks kan met deze prothese. Daar ben ik super blij mee.”
Cor: “Ik had al contact met de arts en fysiotherapeut van het LUMC (Leids Universitair Medisch Centrum) in Leiden nadat Ilse daar was geopereerd en voordat ze hier werd opgenomen. Ik kon zo een inschatting maken van de prothese die ik moest maken. De prothese van Ilse is groot: een band om haar middel met een korf en daaraan is de beenprothese bevestigd. In die prothese is een heup- en kniegewricht bevestigd. De onderdelen halen we wel van de plank, maar de korf maak ik zelf op maat en die pas ik elke keer aan. Steeds weer, totdat de prothese echt goed zit, er geen drukplekken zijn en Ilse goed kan lopen. Het kniegewricht wordt ingeregeld met laptop en Bluetooth. Via de computer wordt alles ingesteld: gewicht, lengte van onder-, en bovenstuk en de mate van bewegen. Op afstand kan ik via de computer deze instellingen wijzigen mocht dat nodig zijn.”
'Samen een oplossing vinden waarmee de revalidant weer vrij(er) kan bewegen'
Uitdaging
De prothesemaker is lid van het protheseteam waar ook de revalidatiearts en fysiotherapeut deel van uitmaken. Het is belangrijk om regelmatig vorderingen van de revalidant in dat team te bespreken. Het contact tussen prothesemaker en revalidant kan intensief zijn. Het vervaardigen en uiteindelijk leveren van de prothese is een heel proces. Het is belangrijk dat de revalidant goed aangeeft waar hij/ zij bijvoorbeeld drukpunten ervaart, hoe het lopen gaat en/of er pijnpunten zijn. De prothesemaker komt regelmatig kijken als de revalidant loopt met de prothese. Wat voor de prothesemaker belangrijk is, is uiteraard de informatie van de revalidant, maar hij kijkt ook hoe zij loopt met de prothese. Is er een lengteverschil van de benen, loopt de revalidant recht of ziet hij tijdens het lopen een afwijking naar rechts of links. Soms is met een simpele handeling het euvel verholpen, bijvoorbeeld een schroefje losser of vaster draaien, maar zo nu en dan heeft het meer tijd en aandacht nodig. De korf van de prothese van Ilse was eerst hoger. Zij had daar last van bij het zitten, maar bij het lopen gaf het wel veel steun. De korf is daar op aangepast. Maanden van sleutelen is vooraf gegaan aan het lopen. En nog is de definitieve prothese niet klaar.
De uitdaging van zowel Cor als voor Ilse is een goed passende prothese. Teamwork dus. De technieken worden steeds beter. In de toekomst zal een prothese wellicht gemaakt worden door een 3Dprinter waardoor deze nog meer passend is op de situatie van de revalidant.
In 2014 werd bij Ilse Moerkerk botkanker geconstateerd in haar heup: Kwaadaardig, agressief en diep weggestopt. Zij onderging een zware operatie, waarbij een deel van haar heup, bekken en bovenbeen werd weggehaald en een interne prothese werd geplaatst als heupgewricht. In juni 2017 kwam de kanker terug. Na een periode van bestraling ging het redelijk goed, maar in juni 2018 ging het weer mis. De kanker was terug: hoog in het bekken. De enige manier op een hogere overlevingskans was een amputatie van haar rechter bekkenhelft, heup en been. In de winter van 2018 werd Ilse bij ons opgenomen. In mei van dit jaar liep zij trots met een prothese bij ons de deur uit.
Livit Orthopedie
De missie van Livit orthopedie: ‘Bij Livit vinden wij dat iedereen het verdient om vrij te kunnen bewegen. Wij willen mobiliteit mogelijk maken voor wie dit niet (meer) vanzelfsprekend is. Door te luisteren. Door mee te denken. Door te helpen. Met onze orthopedische kennis, expertise en hulpmiddelen. Net zolang tot we samen een oplossing vinden waarmee de revalidant weer vrij(er) kan bewegen. En daar hebben we alles voor over.’